Object
Noordeloos

Locatie
Adres: Grotewaard 16
Noordeloos
Gemeente Giessenlanden
Provincie Zuid-Holland

Het kasteel was gelegen aan de westelijke oever van het riviertje de Giessen, ten zuiden van het dorp Noordeloos.

Typologie

De typologie is onbekend.

Etymologie
De naam komt van het stroompje Noordeloos, dat noordelijk water betekent.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 15-11-2002

Op het voormalige kasteelterrein staat nu een moderne villa, toepasselijk 't Slot geheten.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:

De middeleeuwse situatie is duidelijk herkenbaar, de moderne bebouwing is gelegen op een verhoogd en omgracht terrein.

Oudste vermelding
Datum: 16 oktober 1413
Bron:

"Huis en hofstad te Noordeloos (Horden 1973, 53)."

Aernt van Leijenburg en zijn vrouw Heilwich van Noordeloos verkopen in 1413 aan Henrick Steock Pouwelsz. 'huis en hofstad te noordeloos, eertijds ter leen van heer Jan van Arckel' (Horden 1973, 53).

Bezitsgeschiedenis
Het geslacht Noordeloos stamt af van de heren van Arkel. Noordeloos was Arkels gebied en werd eind dertiende of begin veertiende eeuw aan de graaf van Holland opgedragen en in leen terug ontvangen. Vanaf het begin van de veertiende eeuw noemde Arnoud van Arkel zich heer van Noordeloos, maar of het kasteel er dan al stond is niet bekend. Na verschillende heren van Noordeloos stierf Otto van Noordeloos en Zoelen in 1409 kinderloos. Daarna behoorde Noordeloos aan het adellijke geslacht van Herlaar. De heren van Vianen kregen het gebied in handen door een huwelijk met de erfdochter van Herlaar. Noordeloos kwam later nog in het bezit van de heren van Sevenbergen en als laatst aan de heren van Brederode. In Noordeloos werd in 1561 de schepenbank gehouden 'op ten Huyse van Noordeloes in de grote camer'. In 1573 werd het kasteel door watergeuzen in brand gestoken, omdat er Spaanse troepen in gehuisvest waren.

Bouwgeschiedenis
Wanneer het kasteel gebouwd is, is niet bekend, maar het stond er in ieder geval in 1550. In 1573 werd Noordeloos in brand gestoken en gedurende de anderhalve eeuw daarna heeft het kasteel er als ruine gelegen. Zo wordt er in 1611 gesproken over 'de werf mette cingelen, daar het heerenhuis pleegt testaan'. Tussen 1716 en 1740 is door Martinus van Barneveld een nieuw huis gebouwd, een nagenoeg vierkant hoog huis van twee bouwlagen onder een omlopend schilddak. Op het dak stond een lichtkoepel. Het huis was nog steeds omgracht en via een brug bereikbaar. In 1880 werd dit huis gesloopt en vervangen door een nieuw huis in neoclassicistische stijl, gebouwd in opdracht van de familie Van Dam van Noordeloos. Het was een gepleisterd, rechthoekig huis van een bouwlaag onder een dubbel zadeldak. Dit huis is in 1968 gesloopt en vervangen door een moderne villa.

Afbeeldingen
-Het kasteel te Noordeloos in 1570, z.j. (rond 1720), n.n. (Abraham Rademaker), Gemeentearchief Dordrecht, in: Horden 1973, 6. -Het Slot te Noordeloos, 1770, n.n. (verm. P. van Liender), Gemeentearchief Dordrecht, in: Horden 1973, 35. -Foto van Slot te Noordeloos, voor 1968, in: Horden 1973, 52. -Foto's van Slot te Noordeloos tijdens de afbraak in 1968, in: Horden 1973, 53, 54.

Literatuur
-Groningen, C.L. van, 1992, De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst, De Alblasserwaard, Zwolle.-Leeuwen, S. van, 1685, Batavia Illustrata, 's Gravenhage.-Schakel, M.W., 1955, Geschiedenis van de hoge en vrije heerlijkheden van Noordeloos en Overslingeland, Noordeloos. -Waale, M.J., 1990, De Arkelse oorlog, 1401-1412. Een politieke, krijgskundige en economische analyse, Hilversum. -Horden, A., 1975, Wij Heeren van Noordeloos. Alphen aan den Rijn.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: Annemiek te Stroete
Beschrijving gemaakt: 18-11-2002