Object
Liesveld

Locatie
Adres: Liesveld 3
Liesveld
Gemeente Liesveld
Provincie Zuid-Holland

Het kasteel Liesveld was gelegen ten oosten van het dorp Groot Ammers.

Typologie

Op tekeningen is te zien dat Liesveld een vierkant kasteel was, opgebouwd in meerdere bouwfasen.

Etymologie
Mogelijk komt de naam Liesveld van een met lisse begroeid terrein.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 10-11-2002

Het vroegere kasteelterrein is nog duidelijk herkenbaar door de gracht en de vorm van het terrein. Op de voorburcht staat nog een deel van het poortgebouw dat aan het einde van de zestiende eeuw gebouwd is en is gerestaureerd tussen 1980 en 1984. Ook staat er nog een nieuwer huis op de voorburcht.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Een deel van het zestiende-eeuwse bijgebouw (het 'koetshuis') van kasteel Liesveld is nog bewaard gebleven en is nu een woonhuis. De rest van het kasteelterrein is nog goed herkenbaar. Het terrein is nog steeds omgracht.

Afmetingen
Het totale terrein meet 90 bij 140 m. De hoofburcht meet 42 bij 42 m en de voorburcht meet 70 bij 50 m. Deze globale afmetingen zijn gebaseerd op de kadastrale minuut.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Bezitsgeschiedenis
De eerste heer van Liesveld wordt genoemd in 1283: Arent van Liesvelt. Het kasteel wordt in 1309 een Hollands leen genoemd. Hendrik van Liesveld, achterkleinzoon van Arent stierf in 1456 kinderloos en een neef Jan, heer van Sart, erfde Liesveld. Zijn dochter verkocht het kasteel in 1491 aan Roeland le Fevre. Toen het geslacht van Roeland le Fevre uitgestorven was, zijn de heerlijkheid en het kasteel vanwege schulden door de erfgenamen verkocht aan hertog Erik van Braunschweig-Calenberg in 1564. Na het vertrek van Erik van Brunswijk in 1572 is het kasteel in brand gestoken, maar daarna is het weer opgebouwd. Het kasteel is in 1636 aan het Huis van Oranje-Nassau overgegaan. Vanaf 1740-1745 is het kasteel in fasen afgebroken. In 1838 was Liesveld niet meer van Domeinen, maar de Oranjes bleven de titels behouden.

Bouwgeschiedenis
Er was in ieder geval in 1309 sprake van een kasteel. In 1572 is het kasteel in brand gestoken, maar het is niet bekend of en hoeveel schade het kasteel heeft geleden. Na de aanval is het kasteel weer hersteld. Het kasteel Liesveld bestaat uit een met de rug naar de Lekdijk gewende hoofdburcht, op een vierkante plattegrond met op de noordwest- en noordoosthoek een ronde uitspringende toren. De op de zuidoosthoek een vierkante uitspringende toren. In het midden van de zuidgevel een uitspringende vierkante poorttoren. Langs de noord-en oostzijde forse vleugels van een bouwlaag boven een onderhuis met een lage verdieping, die verlicht worden door een reeks vensters boven op een boogfries uitkragende weergang. Deze constructie vertoont veel overeenkomst met die van kasteel De Haar. Op de zuidwesthoek bevind zich geen hoektoren maar eindigde het dak van de vleugel links van de poorttoren met een topgevel. Op welke wijze de westgevel werd gesloten is niet duidelijk. Hoewel de hoofdvorm rond 1300 te dateren zou kunnen zijn, maakt de detailering de indruk uit de tweede helft van de 15de eeuw te stammen. De rechthoekige voorburcht wordt aan drie zijden omsloten door een schildmuur met op de zuidwest- en zuidoosthoek ronde hoektorens. In het midden van de zuidmuur bevindt zich de toegang tot de voorburcht in de vorm van een rechthoekig poortgebouw met aan de veldzijde ronde hoektorens. Aan de linkerzijde sluit een vleugel aan waarvan het deel aansluitend aan het poortgebouw nog steeds bestaat. De benaming koetshuis zou op de oorspronkelijke functie kunnen wijzen. De bebouwing zet zich voort langs de westelijke gracht en is op de hoek weer voorzien van een ronde hoektoren. De bebouwing eindigt op de noordwesthoek met een derde korte vleugel. Op de noordoosthoek stond ten tijde van Roghman nog een derde mgoelijk overhoeks geplaatste lage hoektoren. De speklagen van de ronde torens van het poortgebouw wijzen op een datering in het eerste kwart van de zestiende eeuw. Het fries van de zuidoostelijke toren sluit aan op dat van de hoofdburcht. Er zijn sporen van een verbouwing na een verwoesting in 1574. In de periode 1740-1745 is het kasteel in fasen afgebroken. In 1827 was de hoofdburcht verdwenen en waren van de voorburcht het poortgebouw, de zuidwestelijke vleugel en de westelijke hoektoren over. Thans, zoals gezegd, alleen een deel van de zuidwestelijke vleugel, het 'koetshuis' genaamd.

Afbeeldingen
-Huis Liesveld in vogelvlucht, detail van kaart in het Algemeen Rijksarchief, inv. Hingman nr.2457 -Liesveld, de achterkant, op een gewassen krijttekening door R. Roghman in 1646, 330 x 475 mm. Afgebeeld in Van der Wyck 1989, 123. -Kasteel Liesveld met voorburcht, de voorkant, op een gewassen pentekening door C. Pronk in 1731, 151 x 230 mm. Coll. RPK, inv. nr.: A 3084. Afgebeeld in VAn Groningen 1992, 316.

Literatuur
-Groningen, C.L. van, 1992, De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst, De Alblasserwaard, Zwolle 316-317. -Leeuwen, S. van, 1685, Batavia Illustrata, 's Gravenhage. -Oudenhoven, J. van, 1654, Out-Hollandt nu Zuyt-Hollandt vervangende een generale beschrijvinge, Dordrecht. -Stöver, J., 2000, Kastelen en Buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 468.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: Annemiek te Stroete
Beschrijving gemaakt: 18-11-2002