Object
Emmaus / Hogehuis

Locatie
Adres: Emmausstraat 4, 5492 BK
St. Oedenrode
Gemeente St. Oedenrode
Provincie Noord-Brabant

Ten zuiden van het oude centrum van Sint-Oedenrode, ten westen van de Eummausstraat heeft het gelijknamig en eerder genoemde Hogehuis gestaan, op de plek waar nu een pand staat die de naam 'slotje Emmaus' draagt. De coördinaten geven de huidige bebouwing aan, die gedeeltelijk over het voorgaande gebouwd is.

Etymologie
Emmes (Hebreeuws) is mooi, prachtig [vd Wielen]

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 29-07-2003

Momenteel bestaat het huis uit een hoofdgebouw dat met de kopse kant naar de straat gekeerd staat. Rechts is een haaks een lage vleugel aangebouwd. [vd Wielen]

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Bovengronds zijn er geen resten van middeleeuwse bebouwing meer zichtbaar. Het bouwwerk dat in de Middeleeuwen bekend stond als Hogehuis werd vermoedelijk in 1766 geheel vervangen door een pastorie, die vervolgens in 1932 werd vervangen door de huidige bebouwing. (Peters 2007, 247) Bij bodemsanering in 1994 zijn gracht en muren blootgelegd. De bakstenen van die muur waren volgens het artikel van Peters van het formaat dat vele gebruikt werd in de 13e en 14e eeuw. Het AMK terrein heeft geen beschermde status en het omvat een veel groter gebied dan alleen de kasteel locatie.

Oudste vermelding
Datum:
Bron: Peters 2007, 247

"In de oudste bron, een verkoopakte, gedateerd 30 juli 1445, wordt het te verkopen onroerend goed omschreven als: "huis, erf en hof, dat Hogehuis". In hetzelfde jaar en in de periode 1487-1488 wordt nogmaals gesproken van 'het hogehuis', nadere beschrijvingen worden echter niet gegeven. uit de bewuste akten valt verder op te maken dat het landgoed opeenvolgend in bezit was van de adellijke families Van Kuijck (tot 1445), van Amerzoijen (1445-1488) en Wijfflets (1488-1608 of 1649). Leden van deze families behoorden tot de leenmannen van de Brabantse Hertog." [m.verhoeckx, om aan te geven waarom opgenomen in lexicon]

Bezitsgeschiedenis
In 1620 is het huis in bezit van jonker Wolfgang Entevens. Via huwelijk komt het in handen van Joannes Henricus Steynlaagen. Pastoor Jacobus Aarts kocht het in 1766. In 1810 wordt Johan Hendrik Adollph von Schmidt auf Altenstad eigenaar. [vd Wielen]

Bouwgeschiedenis
In 1766 wordt het huis verkocht; de toenmalige eigenaar liet het afbreken en bouwde er binnen de grachten een nieuw herenhuis als pastorie. Het huis krijgt dan de naam Emmaus. De schuurkerk stond buiten de gracht, ten zuiden van het voormalige slotje. Na 1810 wordt het huis verbouwd; er wordt een verdieping opgezet en aan de voorzijde voorzien van een grote uitbouw. Aan de kant van de Emmausstraat wordt een poortgebouw opgetrokken. [vd Wielen]

Afbeeldingen
- tekening, 1730-1740, Huis Emmaus, waarschijnlijk door Hendrik Spilman (Peters 2007, 254).- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Sint Oedenrode, Noord Brabant. Sectie G, blad 1, nr. 163, 164, 166 (http://watwaswaar.nl/#Ya-Ia-6-ed-1v-1-3UxM-1GqG---GW, geraadpleegd op 26-07-2011).- Huis Emaus, tekening, L. van Valkenburg, Tilburg, KUB S 62.7 / 820.11 Emau. [vd Wielen]- Huis Emaus, tekening, Juffr. van Daele, Tilburg, KUB S 62.7 / 820.11 Emau. [vd Wielen]- Google Earth foto, 2011, locatie Emmaus / Hogehuis (NKS digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Aa., van der, A. J., 1839, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, dl. 4, 178.- Boven, M.M.A. van, 1982, Kastelen in Brabant. ‘Van Burcht tot Landhuis’, ’s-Hertogenbosch, 150.- Borck, A.C., 1832, Beschryving der Vryheid St. Oden-Rode. Manuscripten uit 1832 over de geschiedenis van Sint-Oedenrode, ?, I 30, 126, 156, 157, 162, 167, II 24, 50, 51, 52.- Heesters, W./Rademaker, Geschiedenis van St. Oedenrode, Bijdrage tot de Geschiedenis van het Zuiden van Nederland, deel XXIV, p. 161- Heesters, W., St. Oedenrode, Zwerftocht door een Boeiend Verleden, 1981, p. 140- Peters, S., 2007, "Huis Emmaus Een moated site in Sint-Oedenrode" in: Westerheem, AWN, jaargang 56, nr. 4, augustus 2007, 246-255.- Peters, S.A.L., 2004, 'sHertogenhuys 'huijs dat staet te Rode ane Sinte Oedekerke' Historische archeologie van een adellijke woning, Amsterdam, 69-70.- Rooy, W. van, 1968, Sint-Oedenrode, het dorp van Mgr. Bekkers, Sint-Oedenrode, 192-197.- Verwerd, W.H.J. en P. Kleij, 1994, "Noord Brabant" in: ROB jaarverslag 1994, Amersfoort, 121.

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. Van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 29-07-2003 / 26-07-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
ROB 1994 - Jaarverslag (p. 121): "Bij bodemsanering aan de Emmausstraat hebben leden van de heemkundekring onde leiding van B. van Genugten sporen van het slotje 'Emmaus' teruggevonden. Het gaat daarbij om resten van de gracht en enkele muren. Een muur lag evenwijdig aan de gracht op korte afstand ervan. De bakstenen waren met zand ertussen op elkaar gestapeld. Bij de overige muren waren de bakstenen met kalkspecie gemetseld. Het formaat van de bakstenen bedraagt 24 x 11 x 5,5 cm. Uit een puinlaag, die boven deze muren vastgesteld is, kwamen scherven van grijs- en roodbakkend aardewerk en steengoed, daterend uit de 15e en 16e eeuw tevoorschijn. In de vulling van de gracht bevond zich veel jonger materiaal, namelijk uit de 18e tot 20e eeuw. Uit historische bronnen is bekend dat het slotje in de 18e eeuw gebouwd is op de plaats van het oudere "Hoghe Huijs". Het laatste wordt reeds genoemd in de 15e eeuw. in 1932 heeft de afbraak van het slotje plaats gevonden."

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
B, Bebouwing

Bodemkundige codering
|h Bebouwing