Object
Munster, Huize

Locatie
Adres: Begijnenstraat 3, op de plaats van het huidige Fraterhuis.
Oss
Gemeente Oss
Provincie Noord-Brabant

Aan de Begijnenstraat, die begint bij de Grote kerk en die overgaat in de Oijenseweg, die vroeger richting Oijen liep, ligt naast de pastorie van de kerk het voormalige Fraterhuis, momenteel de zetel van Bouwbedrijf Berghege.

Typologie

Het moet een groot, stevig huis geweest zijn, heel wat flinker dan de gewone woonhuizen in Oss, aldus de personen die het huis nog gekend hebben. Volgens de enige prent die van het huis bekend is, gaat het hier om een blokvormig huis met een zijvleugel, verbonden door een ronde traptoren.

Etymologie
Waarschijnlijk is de naam afkomstig van de 'Vrede van Munster' uit 1682; volgens Jan Cunen zou het afgeleid kunnen zijn van 'monasterium' vanwege het feit dat in het pand de Latijnsche School gevestigd was, en er daarnaast nog de zogenaamde beneficianten woonden.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 23-06-2003

Op de plaats van het voormalige huis pronkt nu een resterend deel van het Fraterhuis, dat rond 1883 gebouwd werd en eind twintigste eeuw ingrijpend gerestaureerd werd.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Van het oorspronkelijke huis is niets meer over.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Bezitsgeschiedenis
Pas in een schepenakte van 1682 vinden we de eerste eigenaar. Hierin stelt Dielis Anthony van Lent huize Munster, met nog andere bezittingen, borg aan de hoogschout van Den Bosch. Het huis was toen bewoond door de weduwe van de vroegere schout van Oss. In de achttiende eeuw komt het huis in bezit van Dirk Coets, procureur bij de schepenbank te Oss en rector van de Latijnsche School. Bij zijn dood in 1755 vroeg zijn weduwe verlof geld op te mogen nemen op huize Munster om daarmee lopende schulden te betalen. Op 1 april 1761 wordt huize Munster bij executie verkocht aan Jan Jansen van Erp, die het in 1779 weer doorverkoopt aan Laurens van Straaten, drossaard te Kessel. Deze verkoopt op 3 oktober 1798 het huis aan zijn schoonzoon Adrianus van der Meer, secretaris van Woudrichem. In 1800 wordt het verkocht aan hoedenmaker Frederik Kreitz, die echter zijn schulden niet meer kan betalen en het weer door moet (laten) verkopen. Jan van Ghert is de volgende eigenaar, die het weer overdeed aan de familie Bonaerts. Halverwege de negentiende stond het huis bekend als 'het kasteeltje van Piet Boon'. De laatste eigenaresse, de weduwe van Nicolaas van Erp, liet in 1881 het huis na aan het R.K. kerkbestuur, om er een gesticht voor de fraters van Tilburg van te maken. Het werd eerst weeshuis en kweekschool voor onderwijzers. Eind negentiende eeuw werd het vervangen door een pensionaat voor jongens uit de betere stand. Het huidige pand is in gebruik door Bouwbedrijf Berghege.

Historische betekenis
Het handelt hier om een van de versterkte huizen van Oss.

Bouwgeschiedenis
Wanneer het huis gebouwd is, is niet bekend, waarschijnlijk al lang voor 1682. In de verkoopakte van 12 september 1810 wordt het huis omschreven als 'een wel doortimmerde huizinge en hof, staande en gelegen aan de Oyensche barrière, van ouds genaamd Munster, voorzien van ruime boven- en benedenkamers, keuken, kelder, belend de gemeente, de straat, de stadsgracht en achterzijde W. v. Vugt c.s. met uitgang of mistweg langs W. v. Vugt tot op het kerkhof'. Het huis is in 1882 gesloopt om plaats te maken voor het huidige pand.

Afbeeldingen
-Het huis aan de achterzijde, tekening, 1835, waarschijnlijk H.J. Knip, Uden, Museum voor Religieuze Kunst.

Literatuur
-Cunen, J., Geschiedenis van Oss, 1932, p. 176-178-Ven, F.J.M. van de, Historisch Kijkboek Oss, deel 1, 1700-1918, 1996, p. 89-93

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen
Beschrijving gemaakt: 23-06-2003