Object
Borgvliet

Locatie
Adres: Laan van Hildernisse (Zuid)
Bergen op Zoom
Gemeente Bergen op Zoom
Provincie Noord-Brabant

Voormalig kasteel Borgvliet heeft gelegen op de hoek van de Laan van Hildernisse (Zuid) en de Laan van Everswaard, ten zuidwesten van het centrum van Bergen op Zoom. Deze plaats lag sinds de verwoestende overstromingen in de zestiende eeuw buitendijks, op laag terrein net onder de Brabantse Steilrand en stond tot de afsluiting van de Binnenschelde bloot aan eb en vloed. De locatie bevindt zich tegenwoordig in moderne woonwijk de Bergse Plaat, gebouwd middels het opspuiten van zand op de Binnenschelde.

Typologie

 (waarschijnlijk)
Over de typologie van het oospronkelijke huis kan weinig met zekerheid worden gesteld. Mogelijk bestond de middeleeuwse toestand hoofdzakelijk uit een verzwaarde woontoren met enkele aangebouwde woonvleugels en een hoektoren (zie ook Bouwgeschiedenis).Omdat dit enkel n.a.v. een afbeelding wordt vermoed (en verder niet door schriftelijke bronnen wordt ondersteund), is dit niet geheel zeker.

Etymologie
'Borg' is een versterkt huis, 'vliet' is een stroom.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 2008

De resten van het voormalige kasteel Borgvliet bevinden zich thans onder het straatniveau van de moderne woonwijk de Bergse Plaat, gebouwd door het opspuiten van zand op de Binnenschelde.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

De resten van het voormalige kasteel Borgvliet bevinden zich thans onder het straatniveau van de moderne woonwijk de Bergse Plaat, gebouwd door het opspuiten van zand op de Binnenschelde. Doordat de huizen bij de bouw van deze nieuwbouwwijk zijn gefundeerd door middel van boorgaten gevuld met gewapend beton, zullen de resten van het kasteel, die eventueel nog in de bodem aanwezig zijn, mogelijk schade oplopen. Ook is het nagenoeg onmogelijk om ooit nog bij die overblijfselen van het kasteel te komen.

Afmetingen
[Niet duidelijk waar op gebaseerd]

Oudste vermelding
Datum: 1481
Bron: Verkoopakte

'de groote steenen huysinghe metten torren op den berch gestaen'. (door vd Wielen)

Bezitsgeschiedenis
In 1481 wordt het kasteel verkocht aan Jan van Glymes, heer van Bergen op Zoom.

Bouwgeschiedenis
In Het kasteel van Borgvliet (Vermunt 1995) stelt M. Vermunt aan de hand van archeologisch onderzoek dat de bouw van het kasteel ergens in de dertiende eeuw moet hebben plaatsgevonden. Omdat niet duidelijk is of de funderingen nog op hun plaats liggen of dat er mogelijk een groot deel is weggebroken of als bouwpuin in grachten terecht is gekomen, kan geen zinnig woord worden gezegd over de plattegrond, bouwperioden, vergrotingen, uitbreidingen, enzovoort. Gezien de concentratie van resten en op basis van andere (schriftelijke) aanwijzingen bestaat er een voorkeur, aldus Vermunt, om het kasteel van Borgvliet te reconstrueren als een zware woontoren met enkele aangebouwde woonvleugels en een ronde hoektoren. Een soortgelijk beeld geeft de Scheldekaart uit 1468 (zie afbeelding op bijlage II). Deze morfologische toekenning is enkel op basis van de afbeelding uiterst speculatief [Jurriaan, maar A-rubriek van vd Wielen].

Afbeeldingen
- Scheldekaart uit 1468, afgebeeld in: Vermunt, M., 1995, Het kasteel van Borgvliet, in: Het Brabants kasteel, 18, p. 8. - Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Bergen op Zoom, Noord Brabant. Sectie F, blad 2, (http://watwaswaar.nl/#NE-H2-7-ed-1v-1-2LMO-19Ci---2Pd, geraadpleegd op 14-02-2011).- Google Earth foto, 2011, locatie Borgvliet (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
Aa, A.J. van der, 1839, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, deel II, pp. 839-840. Wagenaar, J, Nederland in vroeger tijd. 18de eeuwse beschrijving van steden en dorpen in Nederland. Deel II Brabant en Limburg, Amsterdam, pp. 183-184. Vermunt, M., 1995, Het kasteel van Borgvliet, in: Het Brabants kasteel, 18, pp. 3-12. Nederlandse Kastelenstichting, Jaarboek 1973, p. 23.

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen/J.J.A. Pennartz
Beschrijving gemaakt: 22-07-2003/-03-06-2008

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
Stichting In den Scherminckel, 1993 (Van der Wielen)

Geomorfologische codering
3F12, Storthoop, opgehoogd op opgespoten terrein

Bodemkundige codering
MOo02--, Slikvaaggronden; zand beginnend ondieper dan 80 cm