Eikenlust
BASISREGISTRATIE [?]
algemeen | omschrijving | bezits- en bouwgeschiedenis | afbeeldingen, literatuur en documentatie | verdere informatie | terug naar de lijst
Object
Eikenlust
Eikenlust
Locatie
Adres: Kasteellaan 1, 5741 PJ
Beek en Donk
Gemeente Laarbeek
Provincie Noord-Brabant
Eikenlust ligt ten oosten van Beek en Donk en de Zuid-Willemsvaart, halverwege Beek en Donk ter hoogte van de Kasteellaan.
Adres: Kasteellaan 1, 5741 PJ
Beek en Donk
Gemeente Laarbeek
Provincie Noord-Brabant
Eikenlust ligt ten oosten van Beek en Donk en de Zuid-Willemsvaart, halverwege Beek en Donk ter hoogte van de Kasteellaan.
Typologie
Van het oorspronkelijke huis is nauwelijks iets bekend; het is dan ook niet uit te maken om welk type het zou gaan. Het huidige huis is voor een groot deel omgracht [Van der Wielen].
Van het oorspronkelijke huis is nauwelijks iets bekend; het is dan ook niet uit te maken om welk type het zou gaan. Het huidige huis is voor een groot deel omgracht [Van der Wielen].
Etymologie
De naam Eikenlust is te danken aan de grote hoeveelheid eiken die er in de omgeving aanwezig waren [Van der Wielen].
De naam Eikenlust is te danken aan de grote hoeveelheid eiken die er in de omgeving aanwezig waren [Van der Wielen].
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 22-03-2003
Het hoofdgebouw is een rechthoekig bouwwerk met een klassieke voorgevel. De ingangspartij is boven de eerste verdieping verhoogd met twee vensters en wordt bekroond door een fronton met uurwerk. Op het dak bevindt zich een dakruitertje. Rechts is een lage vleugel aangebouwd, waarop haaks nog een vleugel werd toegevoegd. Het huis is geel gepleisterd. De oprijlaan bevindt zich recht tegenover de ingang; deze wordt doorsneden door de gracht, waarover heen een poortgebouw werd geplaatst. Dit poortgebouw wordt bekroond door een stompe, leien spits [Van der Wielen].
Laatst bijgewerkt: 22-03-2003
Het hoofdgebouw is een rechthoekig bouwwerk met een klassieke voorgevel. De ingangspartij is boven de eerste verdieping verhoogd met twee vensters en wordt bekroond door een fronton met uurwerk. Op het dak bevindt zich een dakruitertje. Rechts is een lage vleugel aangebouwd, waarop haaks nog een vleugel werd toegevoegd. Het huis is geel gepleisterd. De oprijlaan bevindt zich recht tegenover de ingang; deze wordt doorsneden door de gracht, waarover heen een poortgebouw werd geplaatst. Dit poortgebouw wordt bekroond door een stompe, leien spits [Van der Wielen].
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar: (mogelijkerwijs)
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het is niet geheel duidelijk hoe oud het oorspronkelijk is en of er nog sprake is van middeleeuwse bebouwing in het huidige complex. Het poortgebouw is momenteel het oudst (ca 1500). Het huis zelf zou in de Tachtigjarige Oorlog (1598) zijn verwoest. Het hoofdgebouw werd in 1658 herbouwd op oudere fundamenten en in 1812 ingrijpend verbouwd. Het is niet duidelijk hoe het huis er tussen 1598 en 1658 uit heeft gezien. Mogelijk zijn er nog fundamenten opgenomen in later muurwerk.
Zichtbaar: (mogelijkerwijs)
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het is niet geheel duidelijk hoe oud het oorspronkelijk is en of er nog sprake is van middeleeuwse bebouwing in het huidige complex. Het poortgebouw is momenteel het oudst (ca 1500). Het huis zelf zou in de Tachtigjarige Oorlog (1598) zijn verwoest. Het hoofdgebouw werd in 1658 herbouwd op oudere fundamenten en in 1812 ingrijpend verbouwd. Het is niet duidelijk hoe het huis er tussen 1598 en 1658 uit heeft gezien. Mogelijk zijn er nog fundamenten opgenomen in later muurwerk.
Afmetingen
De afmetingen van het middeleeuwse huis zijn onbekend.
De afmetingen van het middeleeuwse huis zijn onbekend.
Oudste vermelding
Datum: 1392
Bron:
Datum: 1392
Bron:
Bezitsgeschiedenis
Tot 1643 was de koning van Spanje eigenaar van de heerlijkheid. Philips II verkocht toen de heerlijkheid Beek en Donk aan Jan Baptista van Elen. In 1646 werd Philips, baron van Leefdael, markies van Asten eigenaar, samen met Johan Peter, baron van Raesfeldt. Gisbert de Jong kocht de heerlijkheid Beek en Donk in 1745, en het was diens zoon Gerard die de heerlijkheid namens zijn vader verhief, en nogmaals bij diens dood in 1770. Het kasteel is sindsdien is het in bezit van de familie de Jong gebleven [Van der Wielen].
Tot 1643 was de koning van Spanje eigenaar van de heerlijkheid. Philips II verkocht toen de heerlijkheid Beek en Donk aan Jan Baptista van Elen. In 1646 werd Philips, baron van Leefdael, markies van Asten eigenaar, samen met Johan Peter, baron van Raesfeldt. Gisbert de Jong kocht de heerlijkheid Beek en Donk in 1745, en het was diens zoon Gerard die de heerlijkheid namens zijn vader verhief, en nogmaals bij diens dood in 1770. Het kasteel is sindsdien is het in bezit van de familie de Jong gebleven [Van der Wielen].
Historische betekenis
De heerlijkheid was eens bezit van de koning van Spanje [Van der Wielen].
De heerlijkheid was eens bezit van de koning van Spanje [Van der Wielen].
Bouwgeschiedenis
Het poortgebouw stamt uit 1500 en is dan ook het oudste gedeelte van het complex. Het huidige huis werd niet eerder gebouwd dan 1658. Ook de kasteelhoeve stamt uit die tijd. In 1812 werd het huis ingrijpend verbouwd en kreeg het grotendeels het huidige uiterlijk. In 1870 werden er neogotische motieven aangebracht op de klassieke gevel, die bij de restauratie van 1976/78 weer verwijderd werden. De portierswoning is van 1870 [Van der Wielen].
Het poortgebouw stamt uit 1500 en is dan ook het oudste gedeelte van het complex. Het huidige huis werd niet eerder gebouwd dan 1658. Ook de kasteelhoeve stamt uit die tijd. In 1812 werd het huis ingrijpend verbouwd en kreeg het grotendeels het huidige uiterlijk. In 1870 werden er neogotische motieven aangebracht op de klassieke gevel, die bij de restauratie van 1976/78 weer verwijderd werden. De portierswoning is van 1870 [Van der Wielen].
Afbeeldingen
- Tekening, Eikenlust vanuit het zuiden, door L. van Valkenburg, 1825, Tilburg, KUB B 34/820.11 Eike (Becx 1999, 24).- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Beek en Donk, Noord Brabant. Sectie F, blad 1, nr. 215 (http://watwaswaar.nl/#a8-I4-6-ed-1v-1-3g4O-1EMS---1w2, geraadpleegd op 03-10-2011).- Google Earth foto, 2011, locatie Eikenlust (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).
- Tekening, Eikenlust vanuit het zuiden, door L. van Valkenburg, 1825, Tilburg, KUB B 34/820.11 Eike (Becx 1999, 24).- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Beek en Donk, Noord Brabant. Sectie F, blad 1, nr. 215 (http://watwaswaar.nl/#a8-I4-6-ed-1v-1-3g4O-1EMS---1w2, geraadpleegd op 03-10-2011).- Google Earth foto, 2011, locatie Eikenlust (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).
Bronnen
N.v.t.
N.v.t.
Literatuur
- Aa., van der, A. J., 1839, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, dl. 2, 206, 210.- Aa., van der, A. J., 1839, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, dl. 4, 108.- Becx, E., et al., 1999, Kastelengids van Noord-Brabant, Utrecht, 24-26.- Boven, M.M.A. van, 1982, Kastelen in Brabant. ‘Van Burcht tot Landhuis’, ’s-Hertogenbosch, 149.- Kolman, C., B. Olde Meierink, R. Stenvert, 1997, Monumenten in Nederland Noord-Brabant, Zeist/Zwolle, 66-67.- Oirschot, A. Van, 1981, Middeleeuwse kastelen van Noord-Brabant. Hun bewoners en bewogen geschiedenis, Rijswijk, 205-208.- Tromp, H., 1997, Private Country Houses in the Netherlands, Zwolle/Zeist/Heerle, 247-248.
- Aa., van der, A. J., 1839, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, dl. 2, 206, 210.- Aa., van der, A. J., 1839, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, dl. 4, 108.- Becx, E., et al., 1999, Kastelengids van Noord-Brabant, Utrecht, 24-26.- Boven, M.M.A. van, 1982, Kastelen in Brabant. ‘Van Burcht tot Landhuis’, ’s-Hertogenbosch, 149.- Kolman, C., B. Olde Meierink, R. Stenvert, 1997, Monumenten in Nederland Noord-Brabant, Zeist/Zwolle, 66-67.- Oirschot, A. Van, 1981, Middeleeuwse kastelen van Noord-Brabant. Hun bewoners en bewogen geschiedenis, Rijswijk, 205-208.- Tromp, H., 1997, Private Country Houses in the Netherlands, Zwolle/Zeist/Heerle, 247-248.
Documentatie
N.v.t.
N.v.t.
Bescherming gebouw
Status:
Monumentnummer: 526168
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): HOOFDGEBOUW (Eyckenlust). 'Deels op oudere fundamenten gebouwd hoofdgebouw bestaande uit een blokvormig huis van twee bouwlagen uit 1812, vernieuwd tot het huidige aanzien in ca. 1870 en een aanpalende L-vormige vleugel (bijgebouw) van één bouwlaag vermoedelijk uit 1658 (zie gevelsteen); dit laatste deel is gebouwd op oudere fundamenten. Bij de restauratie in 1977 is de voorgevel van het hoofdgebouw iets gewijzigd door het verwijderen van de borstwering en het plaatsen van kroon- en frontonlijsten. Het hoofdgebouw is overkapt door een met rode Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak waarop een schoorsteen en dakruiter met luidklok. Ter hoogte van de onderdorpels van de vensters lopen natuurstenen cordonlijsten en de gevel wordt afgesloten door een geprofileerde goot(kroon)lijst. De symmetrisch ingedeelde, gepleisterde voorgevel van zes traveeën heeft een middenrisaliet van twee traveeën, dat met een halve verdieping boven de gootlijst uitsteekt en wordt bekroond door een driezijdig fronton met wijzerplaat/uurwerk. In de risaliet bevinden zich twee openslaande deuren en twee verdiepingsvensters en twee mezzaninovensters. De deuren en vensters, alle met gedeelde bovenlichten die op de begane grond een roedenverdeling hebben, zijn gevat in geprofileerde omlijstingen met kuif. De toegangsdeur bestaande uit een dubbele paneeldeur met bovenlicht is excentrisch in de gevel geplaatst. Voor het huis, aan weerszijden van de middenrisaliet staat een stel 19de-eeuwse SOKKELS tapstoelopend met decoratie in relief aan de voorkant en een platte achterkant. In de zijgeve; (noordwest) is één vensteras met gelijkvormig venster aan de voorgevel. De witgeschilderde achtergevel heeft een onregelmatig aanzien met verschillende vensters en uitbouwen. De deels bepleisterde en witgeschilderde vleugel van handgevormde baksteen is gedekt onder met rode Oud-Hollandse pannen gedekte zadeldaken met wolfseinde; dakkapellen met driezijdig fronton. In de bouwmassa aan de voorzijde is een toren opgenomen met een met leien in maasdekking voorziene, achtkantige spits. De gevel aan de voorpleinzijde wordt geleed door zesruits schuifvensters en inrijdeuren. De regelmatig ingedeelde achtergevel aan de grachtzijde heeft rechts een driezijdige uitbouw (erker) met achtruits vensters en deuren met rondom een houten trans (omgang). Deels onderkelderd. Waardering HOOFDGEBOUW (Eyckenlust) is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege het 19de-eeuwse hoofdgebouw in eclectische stijl en de 17de-eeuwse vleugel als onderdeel van het oorspronkelijke kasteelgehucht; - vanwege de kenmerkende ligging binnen de tuin- en parkaanleg; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526169
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG. 'De kern van de aanleg wordt gevormd door het ruim omgrachte vijfhoekige kasteeleiland, toegankelijk middels het poortgebouw; tussen de poort en het hoofdgebouw een korte laan beplant met ca. 200 jaar oude linden eindigend op een voorpleintje. Op 19de-eeuwse topografische kaarten is te zien dat vanaf de huidige Bosscheweg een toegangslaan liep, iets ten oosten van de huidige laan die in ca. 1941 in de as van het hoofdgebouw is aangelegd; de oude laan volgde eerst een recht tracé en liep vervolgens met een bocht naar het poortgebouw toe. Vanaf de Gemertseweg liep een tweede toegangslaan evenwijdig aan de grillig verlopende rivier de Aa; hiervan zijn delen bewaard gebleven. Door de normalisering van de Aa (1941) sluiten beide lanen niet meer goed op elkaar aan. Ten zuidoosten van de (hoofd)toegangslaan ligt een restant van de oorspronkelijke moestuin annex boomgaard, waaraan alleen een rij geknotte perenbomen evenwijdig aan de oprijlaan herinnert (verder weide). In de directe omgeving van het huis staan enkele solitaire bomen (walnoot, bruine beuken, moerascypres, plataan). Op de Kadastrale Minuut uit 1832 staan in de tuin ten noordwesten van het huis twee rechthoekige vijvers aangegeven, waarvan alleen de meest noordelijke nog aanwezig is; ten noorden van het huis ligt een boomgaard met voornamelijk half-stam perenbomen. Het kasteelterrein is voornamelijk utilitair van gebruik, alleen aan de zuidoostzijde is de gracht vergraven tot een rechthoekige waterpartij, waarin een klein rond eilandje met een kastanje en rode beuk (eilandje ook op de kaart van 1832). De aanleg rondom het kasteelterrein wordt gekenmerkt door afwisselend open (weilanden) en gesloten (hakhout, populierenbos) delen doorsneden door met eiken beplante wandeldreven en zichten over de rivier de Aa. Parallel aan de zuidwest gracht met knik loopt een laan (op de Kadastrale Minuut van 1832 als waterloop aangegeven en op de Topografische Militaire Kaart van 1897 voor het eerst als laan); oorspronkelijk rechts van de laan een boomgaard (thans populierenbos). Aan het einde van deze laan aan de westzijde restanten van een kleinschalige aanleg met enkele solitaire bomen (iep, tamme kastanje) en een restant van een pad. Waardering HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Eyckenlust is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de gaaf bewaarde structuur met vijfzijdige omgrachting en lanen; - vanwege de landschappelijke kwaliteiten; - vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526170
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): POORTGEBOUW. 'De toegang tot de buitenplaats wordt gevomrd door een poortgebouw uit ca. 1500, dat rond 1870 in neogotische stijl is verbouwd; volgens de kadastrale kaart van 1832 bevonden zich aan weerszijden van het poortgebouw twee lagere haakvormige zijvleugels (woningen) die vermoedelijk aan het einde van de 19de eeuw zijn gesloopt en vervangen door twee aflopende muurtjes. Het op vierkante grondslag opgetrokken gebouw van handgevormde baksteen bestaat uit twee bouwlagen onder een met leien in maasdekking gedekt tentdak bekroond door een dakruiter. De poortdoorgang met houten opgeklampte toegangspoort beschilderd met geel-blauwe kleuren heeft een kalkstenen geprofileerde omlijsting met hoekblokken, waarvan de segmentboogvormige boog op twee consoles met gebeeldhouwde kopjes rust. Langs de dakrand loopt een bepleisterd rondboogfries op kraagsteentjes tegen een natuurstenen kroonlijst. Boven de doorgang in de frontgevel is een vierpasrozet met houten roedenverdeling en de naam "EYCKENLUST" aangebracht, ook in de achtergevel een rozet en in het dakschild een klein driehoekig fronton met vlieggat (Verdieping duiventil). Trap naar zoldering. Aan weerszijden van het poortgebouw een schuin aflopende gemetselde muur, afgesloten door meerkantige bakstenen pijlers. Eenvoudige houten brug over slotgracht (XX). Waardering Het POORTGEBOUW is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de architectonische vormgeving; - als markering van de toegang tot de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526171
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): Omschrijving onderdeel 4: TUINMANSWONING. 'Terzijde van het poortgebouw staat een op rechthoekige grondslag opgetrokken dienstwoning uit 1870 (zie gevelsteen). Het pand is opgebouwd uit handgevormde baksteen met een gecementeerde vóór- en achtergevel (tuitgevel) en bestaat uit één bouwlaag onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak (windborden). De frontgevel is regelmatig ingedeeld met twee zesruits vensters en rechts daarvan een opgeklampte deur met tweeruits bovenlicht, in de top een vierruits venster. In de achtergevel zijn twee kleine ijzeren stalvensters. Verder vernieuwde vensters en een kleine recente aanbouw van een keuken tegen de zijgevel. Waardering De TUINMANSWONING is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de beeldbepalende ligging langs de opgang naar het huis; - vanwege de eenvoudige en sobere vormgeving van een dienstwoning; - als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526172
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): Omschrijving onderdeel 5: SCHUUR. 'Achter het hoofdgebouw staat een op rechthoekige grondslag opgetrokken laat-19de-eeuwse schuur van één bouwlaag onder een met rode Hollandse pannen gedekt zadeldak (kap van sparren) met windborden en een makelaar. De witgeschilderde schuur is gebouwd met handgevormde baksteen. In de kopse noordwestgevel zijn twee later aangebrachte dubbele deuren, daarboven een houten luik; overige gevels met deuren en getoogde vensters gevat in gepleisterde lijsten; deuren in zandlopermotief beschilderd. Waardering De SCHUUR is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526173
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): KASTEELHOEVE MET BIJGEBOUW. 'Achter het hoofdgebouw aan de buitenzijde van de gracht staat een in oorsprong 17de/18de-eeuwse boerderij opgetrokken in handgevormde baksteen met bepleisterde plinten. De boerderij bestaat uit verschillende gebouwen gegroepeerd rondom een kleine binnenplaats: het op haakse plattegrond gebouwde woonhuis en stal, een recent met nieuwe steen opgemetselde schuur en een arbeiderswoning met bakhuisje. Direct aan de gracht ligt de langsgevel van het woonhuis bestaande uit anderhalve bouwlaag onder een met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen gedekt schilddak. Oorspronkelijk leidde een brug over de gracht naar de voordeur, die zich nu aan de binnenplaatszijde bevindt. Gevelindeling met kleine stolp en schuifvensters met roeden. Onderkelderd. De haaks op het woonhuis staande stal bestaat uit één bouwlaag onder een met verbeterde Hollandse pannen gedekt, iets geknikt dak. De vernieuwde buitengevel heeft een bloktandlijst net onder de dakrand, houten dubbele inrijdeuren steken iets boven de dakrand uit, verder getoogde stalvensters, mestluiken en staldeuren. De op rechthoekige grondslag opgetrokken arbeiderswoning bestaat uit één bouwlaag onder een met pannen gedekt zadeldak. Voor de woning staat aan de binnenplaatszijde een klein bakhuisje. Terzijde van de kasteelhoeve staat een op rechthoekige grondslag opgetrokken DIENSTWONING (Starreboslaan 1) van rode baksteen uit het einde van de 19de eeuw. Het pand bestaat uit één bouwlaag onder een met gesmoorde Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak. Waardering KASTEELHOEVE MET BIJGEBOUW is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de ligging naast de slotgracht; - als functioneel en karakteristiek onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Status:
Monumentnummer: 526168
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): HOOFDGEBOUW (Eyckenlust). 'Deels op oudere fundamenten gebouwd hoofdgebouw bestaande uit een blokvormig huis van twee bouwlagen uit 1812, vernieuwd tot het huidige aanzien in ca. 1870 en een aanpalende L-vormige vleugel (bijgebouw) van één bouwlaag vermoedelijk uit 1658 (zie gevelsteen); dit laatste deel is gebouwd op oudere fundamenten. Bij de restauratie in 1977 is de voorgevel van het hoofdgebouw iets gewijzigd door het verwijderen van de borstwering en het plaatsen van kroon- en frontonlijsten. Het hoofdgebouw is overkapt door een met rode Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak waarop een schoorsteen en dakruiter met luidklok. Ter hoogte van de onderdorpels van de vensters lopen natuurstenen cordonlijsten en de gevel wordt afgesloten door een geprofileerde goot(kroon)lijst. De symmetrisch ingedeelde, gepleisterde voorgevel van zes traveeën heeft een middenrisaliet van twee traveeën, dat met een halve verdieping boven de gootlijst uitsteekt en wordt bekroond door een driezijdig fronton met wijzerplaat/uurwerk. In de risaliet bevinden zich twee openslaande deuren en twee verdiepingsvensters en twee mezzaninovensters. De deuren en vensters, alle met gedeelde bovenlichten die op de begane grond een roedenverdeling hebben, zijn gevat in geprofileerde omlijstingen met kuif. De toegangsdeur bestaande uit een dubbele paneeldeur met bovenlicht is excentrisch in de gevel geplaatst. Voor het huis, aan weerszijden van de middenrisaliet staat een stel 19de-eeuwse SOKKELS tapstoelopend met decoratie in relief aan de voorkant en een platte achterkant. In de zijgeve; (noordwest) is één vensteras met gelijkvormig venster aan de voorgevel. De witgeschilderde achtergevel heeft een onregelmatig aanzien met verschillende vensters en uitbouwen. De deels bepleisterde en witgeschilderde vleugel van handgevormde baksteen is gedekt onder met rode Oud-Hollandse pannen gedekte zadeldaken met wolfseinde; dakkapellen met driezijdig fronton. In de bouwmassa aan de voorzijde is een toren opgenomen met een met leien in maasdekking voorziene, achtkantige spits. De gevel aan de voorpleinzijde wordt geleed door zesruits schuifvensters en inrijdeuren. De regelmatig ingedeelde achtergevel aan de grachtzijde heeft rechts een driezijdige uitbouw (erker) met achtruits vensters en deuren met rondom een houten trans (omgang). Deels onderkelderd. Waardering HOOFDGEBOUW (Eyckenlust) is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege het 19de-eeuwse hoofdgebouw in eclectische stijl en de 17de-eeuwse vleugel als onderdeel van het oorspronkelijke kasteelgehucht; - vanwege de kenmerkende ligging binnen de tuin- en parkaanleg; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526169
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG. 'De kern van de aanleg wordt gevormd door het ruim omgrachte vijfhoekige kasteeleiland, toegankelijk middels het poortgebouw; tussen de poort en het hoofdgebouw een korte laan beplant met ca. 200 jaar oude linden eindigend op een voorpleintje. Op 19de-eeuwse topografische kaarten is te zien dat vanaf de huidige Bosscheweg een toegangslaan liep, iets ten oosten van de huidige laan die in ca. 1941 in de as van het hoofdgebouw is aangelegd; de oude laan volgde eerst een recht tracé en liep vervolgens met een bocht naar het poortgebouw toe. Vanaf de Gemertseweg liep een tweede toegangslaan evenwijdig aan de grillig verlopende rivier de Aa; hiervan zijn delen bewaard gebleven. Door de normalisering van de Aa (1941) sluiten beide lanen niet meer goed op elkaar aan. Ten zuidoosten van de (hoofd)toegangslaan ligt een restant van de oorspronkelijke moestuin annex boomgaard, waaraan alleen een rij geknotte perenbomen evenwijdig aan de oprijlaan herinnert (verder weide). In de directe omgeving van het huis staan enkele solitaire bomen (walnoot, bruine beuken, moerascypres, plataan). Op de Kadastrale Minuut uit 1832 staan in de tuin ten noordwesten van het huis twee rechthoekige vijvers aangegeven, waarvan alleen de meest noordelijke nog aanwezig is; ten noorden van het huis ligt een boomgaard met voornamelijk half-stam perenbomen. Het kasteelterrein is voornamelijk utilitair van gebruik, alleen aan de zuidoostzijde is de gracht vergraven tot een rechthoekige waterpartij, waarin een klein rond eilandje met een kastanje en rode beuk (eilandje ook op de kaart van 1832). De aanleg rondom het kasteelterrein wordt gekenmerkt door afwisselend open (weilanden) en gesloten (hakhout, populierenbos) delen doorsneden door met eiken beplante wandeldreven en zichten over de rivier de Aa. Parallel aan de zuidwest gracht met knik loopt een laan (op de Kadastrale Minuut van 1832 als waterloop aangegeven en op de Topografische Militaire Kaart van 1897 voor het eerst als laan); oorspronkelijk rechts van de laan een boomgaard (thans populierenbos). Aan het einde van deze laan aan de westzijde restanten van een kleinschalige aanleg met enkele solitaire bomen (iep, tamme kastanje) en een restant van een pad. Waardering HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Eyckenlust is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de gaaf bewaarde structuur met vijfzijdige omgrachting en lanen; - vanwege de landschappelijke kwaliteiten; - vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526170
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): POORTGEBOUW. 'De toegang tot de buitenplaats wordt gevomrd door een poortgebouw uit ca. 1500, dat rond 1870 in neogotische stijl is verbouwd; volgens de kadastrale kaart van 1832 bevonden zich aan weerszijden van het poortgebouw twee lagere haakvormige zijvleugels (woningen) die vermoedelijk aan het einde van de 19de eeuw zijn gesloopt en vervangen door twee aflopende muurtjes. Het op vierkante grondslag opgetrokken gebouw van handgevormde baksteen bestaat uit twee bouwlagen onder een met leien in maasdekking gedekt tentdak bekroond door een dakruiter. De poortdoorgang met houten opgeklampte toegangspoort beschilderd met geel-blauwe kleuren heeft een kalkstenen geprofileerde omlijsting met hoekblokken, waarvan de segmentboogvormige boog op twee consoles met gebeeldhouwde kopjes rust. Langs de dakrand loopt een bepleisterd rondboogfries op kraagsteentjes tegen een natuurstenen kroonlijst. Boven de doorgang in de frontgevel is een vierpasrozet met houten roedenverdeling en de naam "EYCKENLUST" aangebracht, ook in de achtergevel een rozet en in het dakschild een klein driehoekig fronton met vlieggat (Verdieping duiventil). Trap naar zoldering. Aan weerszijden van het poortgebouw een schuin aflopende gemetselde muur, afgesloten door meerkantige bakstenen pijlers. Eenvoudige houten brug over slotgracht (XX). Waardering Het POORTGEBOUW is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de architectonische vormgeving; - als markering van de toegang tot de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526171
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): Omschrijving onderdeel 4: TUINMANSWONING. 'Terzijde van het poortgebouw staat een op rechthoekige grondslag opgetrokken dienstwoning uit 1870 (zie gevelsteen). Het pand is opgebouwd uit handgevormde baksteen met een gecementeerde vóór- en achtergevel (tuitgevel) en bestaat uit één bouwlaag onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak (windborden). De frontgevel is regelmatig ingedeeld met twee zesruits vensters en rechts daarvan een opgeklampte deur met tweeruits bovenlicht, in de top een vierruits venster. In de achtergevel zijn twee kleine ijzeren stalvensters. Verder vernieuwde vensters en een kleine recente aanbouw van een keuken tegen de zijgevel. Waardering De TUINMANSWONING is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de beeldbepalende ligging langs de opgang naar het huis; - vanwege de eenvoudige en sobere vormgeving van een dienstwoning; - als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526172
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): Omschrijving onderdeel 5: SCHUUR. 'Achter het hoofdgebouw staat een op rechthoekige grondslag opgetrokken laat-19de-eeuwse schuur van één bouwlaag onder een met rode Hollandse pannen gedekt zadeldak (kap van sparren) met windborden en een makelaar. De witgeschilderde schuur is gebouwd met handgevormde baksteen. In de kopse noordwestgevel zijn twee later aangebrachte dubbele deuren, daarboven een houten luik; overige gevels met deuren en getoogde vensters gevat in gepleisterde lijsten; deuren in zandlopermotief beschilderd. Waardering De SCHUUR is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Monumentnummer: 526173
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): KASTEELHOEVE MET BIJGEBOUW. 'Achter het hoofdgebouw aan de buitenzijde van de gracht staat een in oorsprong 17de/18de-eeuwse boerderij opgetrokken in handgevormde baksteen met bepleisterde plinten. De boerderij bestaat uit verschillende gebouwen gegroepeerd rondom een kleine binnenplaats: het op haakse plattegrond gebouwde woonhuis en stal, een recent met nieuwe steen opgemetselde schuur en een arbeiderswoning met bakhuisje. Direct aan de gracht ligt de langsgevel van het woonhuis bestaande uit anderhalve bouwlaag onder een met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen gedekt schilddak. Oorspronkelijk leidde een brug over de gracht naar de voordeur, die zich nu aan de binnenplaatszijde bevindt. Gevelindeling met kleine stolp en schuifvensters met roeden. Onderkelderd. De haaks op het woonhuis staande stal bestaat uit één bouwlaag onder een met verbeterde Hollandse pannen gedekt, iets geknikt dak. De vernieuwde buitengevel heeft een bloktandlijst net onder de dakrand, houten dubbele inrijdeuren steken iets boven de dakrand uit, verder getoogde stalvensters, mestluiken en staldeuren. De op rechthoekige grondslag opgetrokken arbeiderswoning bestaat uit één bouwlaag onder een met pannen gedekt zadeldak. Voor de woning staat aan de binnenplaatszijde een klein bakhuisje. Terzijde van de kasteelhoeve staat een op rechthoekige grondslag opgetrokken DIENSTWONING (Starreboslaan 1) van rode baksteen uit het einde van de 19de eeuw. Het pand bestaat uit één bouwlaag onder een met gesmoorde Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak. Waardering KASTEELHOEVE MET BIJGEBOUW is van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de ligging naast de slotgracht; - als functioneel en karakteristiek onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.
Bescherming terrein
Status:
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 22-03-2003 / 03-10-2011
Auteur: P.J. van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 22-03-2003 / 03-10-2011
Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.
N.v.t.
Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.
N.v.t.
Overig onderzoek
N.v.t.
N.v.t.
Geomorfologische codering
2R5, Beekdalbodem, zonder veen, laaggelegen
2R5, Beekdalbodem, zonder veen, laaggelegen
Bodemkundige codering
kpZg21, Beekeerdgronden; leemarm en zwak lemig fijn zand
kpZg21, Beekeerdgronden; leemarm en zwak lemig fijn zand
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.