Bruheze

BASISREGISTRATIE [?]

Object
Bruheze

Locatie
Adres: Hoogstratensebaan, ong.
Baarle-Nassau
Gemeente Baarle-Nassau
Provincie Noord-Brabant

Kasteel Bruheze heeft gestaan ten westen van Baarle-Nassau, ten zuiden van de Loveren, tussen Hoogstratensebaan en Akkerstraat.

Typologie

Sinds 1448 is het huis via een brug bereikbaar, wat dus inhoudt dat het destijds omgracht moet zijn geweest.

Etymologie
De naam is afkomstig van de gelijknamige familie, afkomstig uit de omgeving van Helmond, het huidige Brou(w)huis.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 06-04-2003

De fundamenten liggen verzonken onder het maaiveld.

Oudste vermelding
Datum: 1358
Bron: Pachtcontract van de abdij van Thorn met Peter Sleypstoc

"'(...)in erfpacht aan Peter Sleypstoc hunne hoeve te Baerle, genoemd ten Loven, met al haar toebehoren'."

De abdis van de abdij van Thorn verpacht hun hoeve te Loveren aan Peter Sleypstoc, onder de voorwaarde dat hij naast een jaarlijkse pachtprijs enkele hand- en spandiensten verricht, o.a. het bouwen van een huis voor de abdis. In het contract staat: 'in erfpacht aan Peter Sleypstoc hunne hoeve te Baerle, genoemd ten Loven, met al haar toebehoren, zooals die bezeten was geweest door Hendrick Snellaert, voor een jaarlijkschen pachtprijs van achte zester roggen, maten van Breda, te leveren op onsser vrouwenmisse Purificatio'. De pachter belooft tevens te zorgen voor het onderhoud der huizing en zal 'voert tymmeren op den berch eyn huys ende eynen stal ende koekene jn den hof, in deser manyeren 'dat eyne vrouwe van Thorn of hiemant van hueren capittel wegen, dat sy derre husinge gebruken sullen als sy daer comen, ende die sulre hoer koren op te leggen, vytgenomen den sulre van den bouhuse. Ende om dit so heeft myr vrouwe ende capittel voors. my ende minen nacomelingen ghegonnen hout te houwenen bynnen den hove tot der tymmeringen voernoemt'.

Bezitsgeschiedenis
In 1358 pacht Peter Sleypstoc de hoeve Loven of Loveren van de abdij van Thorn, onder het beding dat hij voor de abdis een huis op het landgoed zal bouwen. In 1448 is Mechteld van de Leck, geheten van Loeveren erfgename geworden van het huis te Loveren. Zij huwde Cornelis van Bruheze, en hun zoon Hendrik betrekt het kasteel dat sindsdien de naam Bruheze draagt. Rond 1540 gaat het huis in andere handen over. In 1581 wordt het door de Spanjaarden ingenomen en versterkt, maar een kleine troepenmacht uit Breda weet de bezetters te verdrijven. Schout Adriaan Verelst laat het ruïneuze kasteel weer opbouwen en na diens dood blijft de weduwe Ida Elisabeth van Duverden- van de Leemputte op het kasteel wonen. In 1660 dragen de twee dochters van de schout de bezittingen over aan Sr. Peeter Willemsen Verleg. In 1671 wodt het huis vermaakt aan Abraham Leclercq. Via Adriaan van Grinsven (1677) en diens dochter Cornelia gaat het in 1737 over op Pieter Daniel Hasselaer. Via kolonel Nicolaas François, Guiliam Franciscus van Emminga en een zekere Pauwels komt het goed uiteindelijk bij de familie Albert. In 1819 wordt Jan Nicolaas van Vucht eigenaar, en in 1822 generaal Frederik von Römer. Na Petrus van Loon komt het uiteindelijk bij landbouwer Antonie Martil die het verhuurt als kazerne voor een brigade van de Koninklijke Marechaussee.

Historische betekenis
Het huis speelde een kleine rol tijdens de Tachtigjarige Oorlog.

Bouwgeschiedenis
In 1358 wordt er in opdracht van de abdis van Thorn een huis gebouwd 'op den berch' bij de hoeve Loveren. In den beginne waarschijnlijk een heel eenvoudig huis. In 1448 is het huis bereikbaar via een brug, waaruit blijkt dat het toen omgracht moet zijn geweest. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog wordt het huis zwaar beschadigd, maar in 1642 laat schout Verelst het vervallen kasteel weer 'uit zijn ruïne verrijzen'. In 1804 wordt het huis uitgebreid en verfraaid. In 1870 wordt het inmiddels vervallen kasteel afgebroken, en in 1914 worden de grachten gedempt.