Baar

IN BEWERKING [?]

Object
Baar

Locatie
Adres:
Bahr
Gemeente Angerlo
Provincie Gelderland

Kasteel Baar stond waarschijnlijk ten noorden van het dorpje Bahr, aan de IJssel, op de plaats waar nu steenfabriek de Bahrse Pol staat. Het is echter niet bekend waar kasteel Baar precies gestaan heeft.

Typologie

Het is onbekend hoe het middeleeuwse kasteel Baar eruit zag.

Etymologie
Kasteel Baar is genoemd naar het geslacht Baer, waarvan dit kasteel het stamslot was.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 10-3-2003

Mogelijk zijn resten van kasteel Baar achtergebleven in de bodem op de plaats van de steenfabriek Bahrse Pol.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Waarschijnlijk zijn er nog resten overgebleven van kasteel Baar onder de steenfabriek Bahrse Pol. ROB-objectnr. 40EN-18.

Afmetingen

Oudste vermelding
Datum: 1359, 26/5
Bron: I. A. Nijhoff, Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland II (Arnhem 1833) no. 94.

"'(...) op dat overste huis tot Murse, of tot Bare, waer hij of sine erven kyesent, of sijn gewaere boede, op onse kost, anxt en verluste (...)'"

Er wordt bepaald op welke plaats bepaalde gelden, die Reinout van Gelre aan Diederik van Meurs zal verpanden, zullen worden overgedragen.

Bezitsgeschiedenis
In 1272 wordt een Frederik van Bahr genoemd. Waarschijnlijk bestond het kasteel toen al, maar de eerste vermelding vond pas plaats in 1359. In dat jaar trouwde Elisabeth van Baer met Diederik van Meurs, zodat het kasteel in handen kwam van het geslacht Van Meurs.
Hun kleinzoon Walraven van Meurs liet het kasteel na aan de dochter van zijn broer Frederik. Zij was getrouwd met Willem van Egmond, de broer van graaf Arnoud van Gelre. Arnoud gaf zijn broer in 1471 ook de heerlijkheid Lathum, die verenigd bleef met Baer. Jan van Egmond erfde kasteel Baar van zijn vader. In 1495 werd het kasteel door Karel van Gelre belegerd en volledig verwoest. In 1555 werd het kasteelterrein door Lamoraal van Egmond verpand aan Maarten van Rossum.

Historische betekenis
Kasteel Baar was het stamslot voor de machtige baanderheren uit het geslacht Baer.

Bouwgeschiedenis
Waarschijnlijk is het kasteel gebouwd voor 1359, de datum van de eerste vermelding, maar in 1272 wordt al een Frederik van Baer genoemd. In 1495 werd het kasteel belegerd door Karel van Gelre, met de hulp van de Bronkhorsten en de steden Doesburg en Zutphen. Het werd volledig verwoest, op de fundamenten na. Het kasteel had een slotkapel, maar verder is er niets van bekend. Er bestaan afbeeldingen, maar deze zijn veel later gemaakt en dus onbetrouwbaar.
In 1882 werd op de plaats van het kasteel de steenfabriek Bahrse Pol gebouwd. In 1897 en 1926 zijn mogelijke vondsten van het kasteel gedaan.

Afbeeldingen
-Afbeelding van het slot in 1404, door W. van Angerlo, 18e eeuw. Afgebeeld in Schimmelpennick, p. 99.
-Tekening van het kasteel Baer naar en kopie van een kaart uit 1665. Afgebeeld in Schimmelpenninck, p. 96.
Beide afbeeldingen zijn ver na de afbraak van het kasteel gemaakt en dus niet betrouwbaar.

Bronnen

Literatuur
-Aa, A. J. van der, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden II (Gorinchem 1840) 40
-Jong, J. A. B. M. de, Holland in vroeger tijd VII (Zaltbommel 1964) 256
-Kalkwiek, K. A., De hertog en zijn burchten (Zaltbommel 1976) 95, 153, 186
-Kuile, E. H. ter, Kastelen en adellijke huizen. De schoonheid van ons land (Amsterdam, 1954) 14
-Nijhoff, I. A., Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland II (Arnhem 1833) no. 94.
-Schellart, A. I. J. M., Slotkapellen in Nederland (Muiderberg 1984) 24
-Schimmelpennick van der Oije, baron C. O. A., 'Bijdragen tot een geschiedenis van Baer en Lathum', in: Bijdragen en mededeelingen van Gelre 66 (1972) 93-106
-Documentatie in de map 'Baar', bibliotheek NKS.

Documentatie

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: Saskia Roselaar
Beschrijving gemaakt: 16-4-2003

Bouwhistorisch onderzoek RCE

Archeologisch onderzoek RCE

Overig onderzoek

Geomorfologische codering

Bodemkundige codering

Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.