Havixhorst, De

IN BEWERKING [?]

Object
Havixhorst, De

Locatie
Adres: Schiphorsterweg 34-36, 7966 AC
De Schiphorst
Gemeente Meppel
Provincie Drenthe

De Havixhorst ligt in het gehucht De Schiphorst, vlak ten westen van De Wijk.

Typologie

Het oorspronkelijke huis was een rechthoekig huis met twee verdiepingen, dat binnen een gracht lag.

Etymologie
De Havixhorst is genoemd naar het nabij gelegen buurtschap Havehorst. 'Have' betekent zoveel als 'bezit' en een 'horst' is een verhoging in het landschap.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 24-3-2003

Het tegenwoordige gebouw is rechthoekig en heeft drie verdiepingen met een schilddak. Aan beide zijden van de ingangspartij heeft het twee ramen. Ter weerszijden van het hoofdgebouw staan twee bouwhuizen. Het huis is in gebruik als hotel, restaurant en zalencentrum.

Oudste vermelding
Datum: 1481
Bron: Archief Dikningne, inv. nr. 35, regestnr. 246. Geciteerd in Bos 1989, 255-261, aldaar 256.

'an huysinge, ende wonynghe ter Haevehorst, daer Johan vurs. nu ter tijt in woent.' Johan van den Clooster woonde in 1481 op de Havixhorst, maar mogelijk was er al in 1435 een huis.

Bezitsgeschiedenis
In 1371 was het goed de Havixhorst -hoewel toen nog de naam Havehorst gebruikt werd- in handen van Reijnolt van den Clooster. Vermoedelijk was het in zijn handen gekomen via zijn vrouw, Margaretha van Ansen. Een huis wordt pas specifiek genoemd in 1481, toen het eigendom was van Johan van den Clooster. Het bezit bleef in handen van het geslacht Van den Clooster tot 1627, toen Reinold van den Clooster kinderloos overleed en de Havixhorst naliet aan zijn zuster Agnes. Zij was getrouwd met Herman van Munster. Diens zoon Reinold van Munster ruilde in 1658 met Johan de Vos van Steenwijk: Reinold kreeg het erve Ibinge te Echten plus een som geld, en Johan kreeg de Havixhorst. De Havixhorst bleef in bezit van het geslacht De Vos van Steenwijk tot 1956. In 1753 liet Jan Arent Godert de Vos van Steenwijk de oude Havixhorst helemaal afbreken en het huidige gebouw neerzetten.Jan Arend Godert de Vos van Steenwijk was de laatste van dit geslacht die de Havixhorst bezat. Hij overleed kinderloos in 1956 en liet het huis na aan zijn achternichten Wilhelmina van Mourik en Maria Margaretha Johanna van Mourik. Zij verkochten het in 1962 aan het echtpaar Daniels-van der Willigen, die de Havixhorst gebruikten als bejaardentehuis. In 1981 werd het aangekocht door de Stichting Het Drentse Landschap. Tegenwoordig is het in gebruik als hotel-restaurant.

Bouwgeschiedenis
Het is bekend dat Johan van den Clooster in 1481 op de Havixhorst woonde, maar mogelijk was er al in 1435 een huis. Aangezien al in 1371 van een goed Havehorst gesproken werd, kan het zijn dat er ook toen al een huis stond. Eind 14e eeuw was het huis rechthoekig, het had slechts twee verdiepingen en een zadeldak. Het huis was omgracht. In de 15e en 16e eeuw is het huis geleidelijk uitgebreid. Ook in de 17e eeuw is het huis uitgebreid, nu in opdracht van Reint van Munster. Hij liet in 1655 ook een klein poortgebouw bouwen. De opeenvolgende bouwfasen zijn af te lezen in het complex dat is afgebeeld door Cornelis Pronk in 1730. De kern wordt nog steeds gevormd door het 14e-eeuwse huis. Aan de rechterzijde is dit huis uitgebreid met een vierkant gebouw waarin de trap vermoed wordt. Tegen de rechterzijde van dit trappenhuis is een éénlaags gebouw geplaatst, waarin zich een verwarmd vertrek bevindt. Tegen de linkerzijde van het hoofdgebouw staat een langgerekt eenlaags gebouw dat een agrarisch karakter heeft, vermoedelijk een schuur. Zowel aan de voor- als de achterzijde bevat het een aanbouw. Deze bebouwing bevond zich aan de westzijde, de zuidzijde wordt ingenomen door een lage schuur, de oostzijde door een schutting. De noordzijde door het hiervoor genoemde poortgebouw. Toen het huis in handen kwam van het geslacht De Vos van Steenwijk raakte het in verval, omdat het vaak niet werd bewoond. In 1720 werd geklaagd over lekkage, kapotte ramen en dergelijke.In 1735 werd een nieuw huis gerbouwd door Jan Arent Godert de Vos van Steenwijk. Hij liet het oude huis, dat in 1736 was verbrand, bijna helemaal afbreken. Het tegenwoordige gebouw is rechthoekig en heeft drie verdiepingen met een schilddak. Aan beide zijden van de ingangspartij heeft het twee ramen. De ingangspartij zelf is uitvoerig versierd in Lodewijk XIV-Lodewijk XV-stijl. In de voorgevel bevinden zich de wapens van de geslachten De Vos van Steenwijk en Van Isselmuden, de naam van zijn vrouw. Ter weerszijden van het hoofdgebouw staan twee bouwhuizen. Ook werden uitgebreide tuinen aangelegd. Van 1982 tot 1988 werd een omvangrijke restauratie uitgevoerd. Er bestaan plannen het koetshuis, dat vroeger groter was dan tegenwoordig, weer te vergroten. Ook wil men de tuinen weer herstellen volgens het ontwerp dat hier in 1753 voor is gemaakt.