Object
Velde, Huis te

Locatie
Adres: Rijksstraatweg N402
Loenen
Gemeente Loenen
Provincie Utrecht

Huis Te Velde was gelegen aan de rechterzijde van de Rijksstraatweg N402, in een weiland achter een boerderij.

Typologie

Het is niet bekend welk type huis Huis te Velde is geweest, aangezien er geen archeologische of archivalische gegevens zijn over het uitzien van het huis.

Etymologie
Het Huis te Velde is genoemd naar zijn ligging: gelegen in een veld.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 23-7-2009

Mogelijk zijn er in het weiland achter de boerderij, waarin is opgenomen een gevelsteen met de tekst ''t Huis Te Velde 1733', nog resten van fundamenten aanwezig.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Het middeleeuwse Huis te Velde bestaat niet meer.

Afmetingen
de afmetingen zijn onbekend

Fysisch-geografische situering
Het kasteel was gelegen op een oeverwal van de rivier de Vecht.

Oudste vermelding
Datum: 1328, 14 mei.
Bron: Kort 1987.

Het huis te Velde komt in 1328 voor het in de bronnen voor als Graaf Willem III het in leen geeft aan Hugo van Loenersloot. Kort geeft geen letterlijk citaat.

Bezitsgeschiedenis
Het huis te Velde wordt het eerst genoemd in 1328. Graaf Willem III van Holland gaf het toen in leen aan Hugo van Loenersloot. Het vererfde in 1380 op zijn kleinzoon Hugo van Loenersloot, en in 1413 werd het bezit van diens broer, Steven. Hij droeg het nog datzelfde jaar op aan zijn oomzegger Frederik van der Meer. In 1431 werd het eigendom van Boudewijn van Swieten. Het bleef in zijn familie tot 1487. Daarna ging het achtereenvolgens over in de handen van de geslachten Van Wijngaarden, Barnaerts en Cooymans. In 1690 werd huis Te Velde gekocht door Anthony van Lynden. Vervolgens werd het bezit van de families Wittert, van der Aa, Ornea, Moens, Balde en van Reenen. Het is niet duidelijk welk gedeelte van deze bezitsgeschiedenis het huis zelf betreft, en welk slechts het goed of de boerderij. Er wordt wel gemeld dat het huis is dat in 1528 door Maarten van Rossem is verwoest (Bardet 1975, 286), maar dit is niet zeker.

Bouwgeschiedenis
Het huis te Velde moet voor 1328 gebouwd zijn, aangezien het huis voor het eerst in dat jaar werd vermeld. Het is niet bekend welk type kasteel Te Velde is geweest. Er zijn vrijwel geen gegevens over de bouwgeschiedenis van dit huis. Evenmin is bekend wanneer het verdwenen is. Mogelijk is dit pas na 1733 gebeurd, aangezien de gevelsteen die is opgenomen in de nabijgelegen boerderij het volgende opschrift draagt ''t Huis Te Velde 1733'. Olde Meierink schrijft dat er ook nog een mogelijkheid dat het huis in 1528 door Maarten van Rossen verwoest is, al is dat niet zeker (Olde Meierink e.a. 1995, 545).

Afbeeldingen
Kadastrale minuut, 1828, Gemeente Loenen, Utrecht. Sectie A, blad 2 (geen nummer aan te geven) (http://watwaswaar.nl/#UC-Xo-6-ed-1v-1-34sK-2Ieu---ZL, geraadpleegd op 24-03-2010)Google Earth foto, 2010, Locatie Huis te Velde (NKS digitale documentatie).

Bronnen
Kort, J.C., 1987, 'Repertorium op de lenen van de hofstad....' Ons Voorgeslacht 42.

Literatuur
Bardet, J.D.M., 1975, Kastelenboek provincie Utrecht, Bussum, 286.Graaf, K. van der, K. Anderson, K en R.R. Datema, 1990, Landschapsplan en Archeologie in de provincie Utrecht, Amsterdam. RAAP Rapport 43.Olde Meierink, e.a., 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, 545.

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer: N.v.t.

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J (Bestemmingsplan Landelijk Gebied)
Bestemming:  (Gebied met landschappelijke waarden)

Auteur en datum
Auteur: M.D. Saan
Beschrijving gemaakt: 10-05-2001

Overig onderzoek
Weerstandsmetingen door RAAP in 1990 (Van der Graaf e.a. 1990).

Geomorfologische codering
3K26, Rivier-inversierug.

Bodemkundige codering
Rn47C-III, Kalkloze poldervaaggronden; zware klei, profielverloop 3, of 3 en 4.