Object
Lopik, Stenen huis te

Locatie
Adres: Onbekend
Lopik
Gemeente Lopik
Provincie Utrecht

Gelegen in Lopik op de kop van een perceel aan noordzijde van de Lopikerwetering.

Typologie

Het is niet bekend hoe dit 'stenen huis' eruit heeft gezien.

Etymologie
In de leenregisters wordt dit object omschreven als een stenen huis, wat erop kan wijzen dat dit een versterkt huis is geweest.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: oktober 2009

Het is niet bekend waar dit 'stenen huis' precies heeft gelegen. Het is niet meer te herkennen in het landschap.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Aangezien het niet bekend is waar dit object precies gelegen is geweest, is de huidige toestand van dit 'stenen huis' niet bekend.

Afmetingen
Het is niet bekend welke afmetingen dit huis had.

Fysisch-geografische situering
De precieze locatie van dit object is niet bekend, vandaar dat het niet mogelijk is om aan te geven wat de ondergrond van dit object is geweest.

Oudste vermelding
Datum: 9 mei 1404
Bron: LRK 54 fol. 8. Geciteerd naar Kort 1985, 508 nr. 211

In 1398 (en waarschijnlijk enige jaren daarvoor ook) wordt door de graven van Blois in leen gegeven '4,5 morgen in Lopik in de zaat, waar de leenman op woont'. In 1404 luidt de vermelding 'vermeerderd tot een stenen huis, bouwhuis met berg en schuur in het Sticht Utrecht met 7 morgen, waar het op staat.' Waarschijnlijk is het huis dus tussen 1398 en 1404 gesticht.

Bezitsgeschiedenis
Het huis was een leen van de leenkamer van Schoonhoven van de graven van Blois. De eerste keer dat het vermeld wordt is een belening uit 1404, wanneer Lambert Arnoutsz. door de graven van Blois beleend wordt met 'een stenen huis, bouwhuis met berg en schuur in het Sticht Utrecht met 7 morgen, waar het op staat' (Kort 1985, 508). Waarschijnlijk is het huis kort voor 1404 gesticht, aangezien er in de voorgaande belening, uit 1398, nog geen sprake is van een 'stenen huis'. In 1428 werd Gijsbert van Vliet Lambertsz. ermee beleend. Waarschijnlijk is de eerdergenoemde Lambert dus ook een lid van de familie Van Vliet geweest. Leden van het geslacht Van Vliet bezaten ook de ridderhofstad te Vliet en de Hofstede te Vliet. In 1448 droeg Gijsbert van Vliet het huis over aan Reinier van Hemert. Deze droeg het in 1461 over op zijn dochter Elisabeth, die gehuwd was met Adriaan van Rijn. Het werd in 1486 al weer overgedragen op Sibrand Gerardszn. Dit was de eerste van een reeks leenmannen die enkel met patroniemen, en niet met een eigen geslachtsnaam, werden aangeduid. In 1580 werd het in leen gehouden door Jan de Wit Pietersz. Deze gebruikte het huis als onderpand voor een lening die pas in 1615 door zijn zoon Pieter werd afgelost. De laatste bekende belening stamt uit 1622, toen Jan de Wit, de zoon van bovengenoemde Pieter, het huis erfde van zijn vader.

Historische betekenis
Dit stenen huis was waarschijnlijk een woning van iemand van lagere adel.

Bouwgeschiedenis
Het stenen huis wordt voor het eerst genoemd in 1404 en wordt dan omschreven als 'een stenen huis, bouwhuis met berg en schuur'. Mogelijk is het kort daarvoor gesticht, aangezien in de voorgaande belening uit 1398 nog geen sprake is van een stenen huis. Waarschijnlijk is het dan opgetrokken in opdracht van de familie Van Vliet. Hoe het er precies heeft uitgezien is niet bekend. De laatste bekende belening van het huis stamt uit 1622. Het is niet bekend wanneer het huis precies verdwenen is.

Afbeeldingen
Geen.

Bronnen
- Kort, J.C., 1985, Leenkamers van de graven van Blois 1282-1650, Ons Voorgeslacht 40, 494-525, aldaar 508-509.

Literatuur
- Noordam, C., Huis te Vliet, in: B. Olde Meierink e.a. (red.), 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, 437-442, aldaar 437-438.- Olde Meierink, B., e.a. (red.), 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, 546.

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: onbekend
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: M.D.Saan
Beschrijving gemaakt: 5-1-2001

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
onbekend

Bodemkundige codering
onbekend