Isselt

VOLLEDIG [?]

Object
Isselt

Locatie
Adres: N.v.t.
Amersfoort
Gemeente Amersfoort
Provincie Utrecht

Het huis Isselt lag ten noordwesten van Amersfoort, tussen de Uraniumweg en de N199.

Typologie

Het is niet bekend hoe het huis Isselt eruit heeft gezien.

Etymologie
De naam Isselt is vermoedelijk afgeleid van de familienaam Van IJsel.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 24 november 2000

Van huis Isselt rest enkel nog de kapel, die in 1339 is gesticht, en de daar tegenaan gebouwde woning.

Oudste vermelding
Datum: 1328, 19 mei
Bron: Wittert van Hoogland, 1912, dl. II-I, 303.

De oudste vermelding van het huis Isselt, gedateerd 19 mei 1328, staat in het leenregister van de graven van Holland: 'zijn huys ende zijn hofstede tott IJssel ende al dat land dat hi legghende heeft tusten Lisenvoirde ende Alenrehurst (...)'. Waarschijnlijk bestond het huis echter al langer: in 1393 is sprake van een overgrootmoeder die afkomstig is 'uter hofstede van Ijsselt'. De mogelijkheid bestaat dat het huis al in de tweede helft van de 13de eeuw is gebouwd, als men uitgaat van de veronderstelling dat er drie generaties in een eeuw gaan.

Bezitsgeschiedenis
Op 19 mei 1328 werd het huis Isselt voor de eerste keer genoemd. Cuzijn van IJsel droeg toen het huis en de hofstede met 4 morgen land, wat hij tot dat moment als vrij eigen goed in bezit had, in leen op aan de graaf van Holland. Waarschijnlijk was het huis ouder dan dat: in 1393 wordt er gesproken over een overgrootmoeder die afkomstig is 'uter hofstede van Ijsselt'. De mogelijkheid bestaat dat het huis al in de tweede helft van de 13de eeuw is gebouwd, bij de veronderstelling dat er drie generaties in een eeuw gaan. De volgende vermelding van het huis Isselt is gedateerd 3 november 1339. Het was in bezit van Dirc Cosijn van Isselt, die het huis met een aantal stukken land schonk aan de kapel die hij op zijn land gesticht had. Over dit huis is niets meer bekend. Het is waarschijnlijk tussen 1747 en 1761 afgebroken, aangezien het in 1747 nog genoemd wordt, maar er in 1761 sprake is van `4 morgen lands, waarop eertijds een huis gestaan heeft, genaamd het huis van Isselt.' De laatste erfgenaam van het geslacht van Isselt, Geertruid van Isselt stierf in 1729 kinderloos. De heerlijkheid Isselt kwam in handen van Christine Judith van Sasse, kleindochter van de zuster van Cornelis van Isselt. In 1730 droeg zij haar rechten over aan de zoon van haar broer. De heerlijkheid werd vervolgens in 1775 verkocht aan Jacob van Dam. Er was toen al meer dan twee eeuwen een ander huis van Isselt, het zogenoemde nieuwe huis van Isselt, dat in 1515 gebouwd was door Volcken van Isselt, enigszins ten westen van het (oude) huis van Isselt. Waarschijnlijk is de huidige hofstede een opvolger van deze hofstede. Daarnaast is van de kapel die Dirc Cosijn in 1339 gesticht heeft, tussen 1636 en 1640 een woonhuis gemaakt. Dit huis was in 1784 zo bouwvallig, dat Willem van Dam het gedeelte dat later tegen de kapel was aangebouwd, weer heeft moeten afbreken.

Bouwgeschiedenis
Het is niet bekend welke vorm het huis van Isselt heeft gehad. Er zijn geen afbeeldingen, en er is geen archeologisch onderzoek gedaan naar het huis. De bouwgeschiedenis is dan ook onbekend.