Object
Ulenpas

Locatie
Adres: Dubbeltjesweg 20, 6997 AE
Hoog-Keppel
Gemeente Gemeente Hummelo en Keppel
Provincie Gelderland

De Ulenpas ligt ten noordwesten van Hoog-Keppel

Typologie

De Ulenpas werd oorspronkelijk gebouwd als een woontoren

Etymologie
De naam 'Ulenpas' is afgeleid van de woorden 'pas', wat 'weide' betekent en 'ule', waarmee een moeras werd aangeduid. Het zou dus gaan om een weide in de nabijheid van een moeras.

Huidige situatie
Het huis wordt omgeven door een tuin, die in 1810 is aangelegd volgens plannen van J.P. Posth en in 1883 werd veranderd door L.A. Springer. Behalve de Ulenpas staan op het landgoed ook een bouwhuis, een dienstwoning en koets- of theehuis. Deze gebouwen zijn rond 1880 tot stand gekomen.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

In het huidige pand werden na de brand van 1965 middeleeuws muurwerk ontdekt, dat bleek te behoren tot een veertiende-eeuwse woontoren.

Afmetingen
De veertiende-eeuwse woontoren mat 8,5 bij 6,7 meter.

Oudste vermelding
Datum: 1396
Bron:

" "

De Ulenpas wordt voor het eerst vermeld in 1396. In dat jaar wordt de Ulenpas door Diederik van Baak overgedragen aan Herman van Rouwenoort.

Bezitsgeschiedenis
Diederik van Baak had de Ulenpas geërfd van zijn broer Wolter. De Ulenpas was toen een leen van Keppel. In 1396 verkocht Diederik van Baak het goed, dat pas later de naam Ulenpas zou krijgen, aan Herman van Rouwenoort. Het geslacht Van Rouwenoort zal het goed bezitten tot in de negentiende eeuw. Hendrik Adriaan Willem van Rouwenoort was de laatste mannelijke telg van de familie. Hij erfde de Ulenpas in 1782. Zijn dochter Wilhelmina Maria kreeg de Ulenpas na de dood van haar vader in 1815 in handen. In 1812 was zij getrouwd met Frederik Willem van der Borch, die heer van Helbergen en Verwolde was. Dit echtpaar verkocht de Ulenpas in 1839 aan jkvr. Philippina van Herzeele. Haar zoon, jhr. Mr. Louis van Schuylenburch van Bommenede erfde het goed in 1858. Het huis bleef lange tijd in deze familie. In 1951 erfde Helen Goodrich Watson de Ulenpas na de dood van haar man. Zij was de tweede echtgenote van jhr. Leopold Willem Herman van Schuylenburch van Bommenede. Aanvankelijk werd er toen een internationale school in het gebouw gehuisvest, maar vanaf 1960 deed het dienst als hotel. Tegenwoordig is de Ulenpas het eigendom van de Helen van Schuylenburch Trust.

Bouwgeschiedenis
De Ulenpas bestond oorspronkelijk uit een woontoren van 8,5 bij 6,7 meter. Waarschijnlijk had een van de heren van Rouwenoort deze woontoren laten bouwen, vlak nadat zij in het bezit waren gekomen van de grond. In de vroege zeventiende eeuw heeft men de Ulenpas kennelijk verbouwd. Op de vroegst bekende afbeelding van de Ulenpas, een tekening van Jan de Beyer uit 1732, is te zien dat het huis toen bestond uit een vroeg-zeventiende-eeuws huis dat gedekt werd door een zadeldak. Het dak rust tussen twee Gelderse topgevels. De voorgevel van het huis was op dat moment al gemoderniseerd en was voorzien van een timpaan op dakhoogte boven de ingang. In de achttiende eeuw werd de Ulenpas ingrijpend verbouwd. Aan beide zijden van het huis bouwde men een vleugel met twee daken. De twee Gelderse gevels werden witgepleisterd en verdwenen. De twee bouwhuizen werden gesloopt. Ter vervanging bouwde men, iets meer naar links, een koetshuis. De graven veranderde men in uitgebreide waterpartijen. In januari 1965 werd de Ulenpas door een brand verwoest. Een plan om de ruïne te herbouwen volgens de tekening van Jan de Beyer haalde het niet. Uiteindelijk heeft men in 1975 de vleugels afgebroken en het middendeel in negentiende-eeuwse stijl herbouwd.

Afbeeldingen
-De Ulenpas van voren gezien. Tekening door Jan de Beyer uit 1732. Particuliere collectie(Eliëns en Harenberg, 1984, 71).
-Plattegrond van het huidige huis Ulenpas. De oorspronkelijke woontoren staat hierop ook aangegeven. Tekening door Architectenbureau Heineman, Vos ,Ten Broecke BV (Eliëns en Harenberg, 1984, 70).
-Huis de Ulenpas na de restauratie. Foto J. Harenberg (Eliëns en Harenberg, 1984, 72).
-Huis de Ulenpas van voren gezien. Foto (Stenvert, Kolman, Broekhuizen en Olde Meierink, 2000, 205).

Literatuur
-Eliën, F.M. en J. Harenberg, 1984, Middeleeuwse kastelen van Gelderland. Rijswijk, 68-73.
-Stenvert, R., C. Kolan, S. Broekhuizen en B. Olde Meierink, 2000. Monumenten in Nederland. Gelderland. Zwolle, 205.
-Zandstra, 1958, E., W. Van Heusden en D.J.G. Buurman, Kastelen. Het kwartier Zutphen. Arnhem, 95.

Coördinaten
Coordinaten: , 
Kaartblad:  , x: , y: , precisie

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: W. Landewé
Beschrijving gemaakt: 13 december 2000