Beegden

IN BEWERKING [?]

Object
Beegden

Locatie
Adres: Heerstraat Zuid 20-20a, 6099 AG
Beegden
Gemeente Maasgouw
Provincie Limburg

De locatie van het voormalige kasteel Beegden is gelegen ten zuid-oosten van het centrum van het dorp Beegden en ten noorden van de provinciale weg N280 richting Heel.

Typologie

Aangenomen wordt, dat er sprake moet zijn geweest van een omgracht kasteel bestaande uit een hoofdburcht en voorburcht. Hoe dat er heeft uitgezien is niet bekend. Op de locatie van het oorspronkelijke huis is thans een besloten hoeve aanwezig.

Etymologie
Het huis werd vernoemd naar de plaats waarbij het gebouwd werd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: december 2012

Op het terrein van de voormalige voorburcht van het kasteel staat thans een besloten hoeve, waarvan de gebouwen grotendeels stammen uit 1783.

Oudste vermelding
Datum: 1459
Bron: Baar, G.A.C.H.M. van, 1992, De Stoute Bisschop, Onderzoek rond de stamouders van het Brabantse Geslacht Van Baar, Amsterdam, 185

"N.V.T."

"Dat huys tot Buckden (Beegden) met zijn toebehoir is een bundich leen van Horne" (citaat uit: Baar, G.A.C.H.M. van, 1992, De Stoute Bisschop, Onderzoek rond de stamouders van het Brabantse Geslacht Van Baar, Amsterdam, 182). Op bladzijde 185 wordt "het huis Beegden" vernoemd in een leenbrief uit 1459.

Bezitsgeschiedenis
Hoewel het dorp Beegden al in de 13e eeuw wordt genoemd als behorende tot het gebied van de heren van Horn, is er geen informatie beschikbaar waaruit kan worden afgeleid of er al in de 13e en 14e eeuw sprake zou zijn van een huis Beegden. De oudst bekende bezitters waren leden van de familie Van Meerwijck, waarbij ene Hendrik van Meerwijck in de eerste helft van de vijftiende eeuw, de scholtis van het land van Kessel, heer van Beegden was. Aangenomen wordt, dat Hendrik van Meerwijck Beegden heeft gekocht van de vorige eigenaars, zijnde een van de familieleden van de heren van Horn. Na het overlijden van Hendrik van Meerwijck ging Beegden in 1440 naar zijn vrouw Elisabeth van Bockhoven en vervolgens in 1459 naar haar tweede man Diederik van Meurs, heer van Baer. Uit de bij de belening van Diederik van Meurs behorende brief blijkt, dat hier ook sprake is van het "huis Beegden". Deze Diederik van Meurs was de neef van de vrouw van Jacob I heer van Horn. Via vererving bleef Beegden tot 1629 binnen het Hornse geslacht van de familie Van Baer, waarbij het kasteel wordt beschouwd als "het stamslot" van deze tak van de familie Van Baer. Bij het overlijden van Arnold van Baer in 1629 stierf het Hornse geslacht Van Baer in de mannelijke lijn uit en ging Beegden via het huwelijk van zijn dochter met Johan Hendrik van Elmpt naar de familie Van Elmpt. Omstreeks 1660 werd Beegden door nazaten van Johan Hendrik verkocht aan Carel Croll, drossaard van het graafschap van Horn. Door tevens de heerlijke rechten van Beegden te kopen werd Beegden vanaf dat ogenblik een zelfstandige heerlijkheid. Na het overlijden van Carel van Croll ging Beegden in 1680 over na zijn neef Henri Fostier. Omstreeks 1757 is Beegden eigendom geworden van Gerard de Assueris graaf de Horion, wiens zoon de heerlijkheid Beegden in 1780 verkocht aan Hubert Joppen burgemeester van Maastricht. In 1783 liet Hubert Joppen ter plaatse van de voorburcht een nieuwe pachthoeve bouwen. Na zijn overlijden kwam Beegden in het bezit van een lid van de Provinciale Staten van Limburg.

Historische betekenis
Het voormalige adellijke huis met bundigh leen Beegden van Horn heeft geen rol van betekenis gespeeld

Bouwgeschiedenis
Hoewel het pas in een leenbrief uit 1459 wordt genoemd, gaat men ervan uit, dat het oorspronkelijke huis Beegden in de loop van de veertiende eeuw door een van de leden van de familie van de heren van Horn is gebouwd. Hoewel er geen duidelijke afbeeldingen van bestaan gaat men ervan uit, dat het huis Beegden destijds bestond uit een hoofdburcht en voorburcht, waarbij de voorburcht was gesitueerd ter plaatse van de huidige boerderij. Ten westen van de huidige boerderij zijn resten van palen in de ondergrond gevonden, die mogelijk onderdeel zijn geweest van de brug tussen hoofdburcht en voorburcht. De aan de oostzijde gevonden paalresten zijn mogelijk onderdeel geweest van de brug naar de voorbucht. De enige bekende afbeelding waarop Huis Beegden als zodanig staat aangegeven betreft een aan Jacob van Deventer toegeschreven kaart van Horn uit circa 1550. Hierop zijn schetsmatig voor "Thuijs tho Baer" enige meerlaagse gebouwen aangegeven. Daar de Carel Croll in de hoedanigheid van drossaard van het graafschap van Horn omstreeks 1660 op het kasteel moet hebben gewoond en er in de achttiende eeuw niets meer over een kasteel Beegden werd vernomen, kan worden aangenomen dat de hoofdburcht eind zeventiende eeuw geheel of gedeeltelijk is verdwenen. De thans nog aanwezige boerderij stamt grotendeels nog uit de achttiende eeuw en is gebouwd door Hubert Joppen in 1783. Betreffende boerderij bestaat uit vier vleugels die zijn gegroepeerd rondom een binnenplaats op het terrein van de vroegere voorburcht. Mogelijk dat de onder het westelijk gedeelte van de zuidvleugel aanwezige kelderruimte nog stamt uit de tijd van de voorburcht. In de kapconstructie van de woonvleugel is veel oud eikenhout verwerkt, dat mogelijk afkomstig is van gebouwen van het oorspronkelijke kasteel.